Jubileuszowy – pięćdziesiąty już – rocznik FAP postanowiliśmy wyjątkowo wydać w dwóch częściach. Pierwsza z nich poświęcona jest postaci Józefa Kostrzewskiego – wybitnego naukowca, współzałożyciela Uniwersytetu Poznańskiego, działacza społecznego, prawego człowieka, a także dyrektora Muzeum Archeologicznego w Poznaniu oraz założyciela i długoletniego redaktora naszego pisma. Okazja po temu jest wyjątkowa, gdyż w r. 2014 minęła setna rocznica zatrudnienia Józefa Kostrzewskiego w Muzeum im. Mielżyńskich w Poznaniu, działającym przy Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk. Młody wówczas doktor archeologii, liczący tylko 29 lat, był w pełni tego słowa Europejczykiem, swobodnie władającym językami zachodnimi, po studiach w Krakowie i Berlinie, po dłuższym pobycie w Londynie, znającym najnowsze osiągnięcia archeologii, której kulturowo-historyczny paradygmat wówczas się kształtował. Był jednocześnie żarliwym polskim patriotą oraz idealistą, który idee pragnął wcielać w czyn poczynając od doskonalenia swego osobistego życia po wytyczanie wielkich celów w działalności zawodowej i społecznej.

Tematem specjalnym drugiej części pięćdziesiątego tomu Fontes Archaeologici Posnanienses są badania nieinwazyjne. Mówi o nich seria artykułów, którą otwiera ważny dwugłos dotyczący standaryzacji metod nieinwazyjnych w archeologii, oparty na doświadczeniach angielskich i polskich. Autorzy kolejnych tekstów relacjonują wyniki – często wręcz rewelacyjne – osiągnięte dzięki zastosowaniu wybranych metod nieinwazyjnych w praktyce archeologicznej. Wszystkie te opracowania powstały na kanwie referatów wygłoszonych na konferencji pt. Metody geofizyczne w archeologii polskiej, która odbyła się w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu w dniach 22-23 listopada 2012 r. Konferencję wspólnie zorganizowały cztery instytucje: Muzeum Archeologiczne, Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk oraz Narodowy Instytut Dziedzictwa. Spotkania takie, odbywające się cyklicznie, są okazją do śledzenia rozwoju metod geofizycznych na przykładzie prac prowadzonych przez polskich naukowców w kraju i zagranicą. Cieszymy się, że efekty konferencji udostępniamy na łamach FAP.